เครื่องดำนามีระยะห่างระหว่างแถวปักดำคงที่ 30 เซนติเมตร แต่ระยะห่างระหว่างกอในแถวเดียวกันสามารถปรับเปลี่ยนได้หลายระยะขึ้นอยู่กับการออกแบบของบริษัทผู้ ผลิต เช่น 10, 12, 14 เซนติเมตร (ตัวอย่างตามรูปที่ 01) จำนวนแผ่นกล้าสำหรับใช้ดำนาต่อพื้นที่มีปัจจัยที่เกี่ยวข้องหลายอย่างกล่าวคือ ถ้าเกษตรกรใช้ระยะห่างระหว่างกอแคบหรือสั้น จะใช้จำนวนแผ่นกล้ามากกว่าการใช้ระยะห่างระหว่างกอที่ห่างหรือยาวกว่าในทำนองเดียวกันถ้าเกษตรกรปักดำต้นกล้าในแต่ละกอจำนวนมากจะต้อง
ใช้แผ่นกล้าจำนวนมากกว่าการปักดำต้นกล้าต่อกอจำนวนน้อยกว่า ดังนั้นระยะห่างระหว่างกอ 10เซนติเมตร จะใช้ต้นกล้ามากกว่าระยะ 12 และ 14 เซนติเมตร ตามลำดับนอกจากนี้เครื่องดำนายังมีอุปกรณ์ควบคุมอัตราการป้อนกล้าด้วย (ตัวอย่างตามรูปที่ 2) อุปกรณ์ดังกล่าวจะปรับส้อมดำนาให้จับต้นกล้าปักดำลงดินในแต่ละกอจำนวนมากหรือน้อยต้นตามต้องการ โดยส้อมจะฉีกดินที่มีต้นกล้าขึ้นอยู่ออกเป็นชิ้นแล้วนำไปปักดำลงดิน ถ้าส้อมฉีกดินเป็นชิ้นใหญ่ก็จะใช้แผ่นกล้าหมดเร็วทำให้ดำนาได้พื้นที่น้อย แต่ถ้าส้อมฉีกดินเป็นชิ้นเล็กก็จะใช้แผ่นกล้าหมดช้าดำนาได้พื้นที่มากขึ้น ดังนั้นจำนวนแผ่นกล้าที่ใช้ดำนาต่อพื้นที่จึงขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ของปัจจัยทั้งสองอย่างนอกจากนี้ความหนาแน่นของต้นกล้าต่อพื้นที่บนแผ่นกล้ายังมีผลต่อจำนวนแผ่นกล้าที่ต้องใช้ต่อพื้นที่ด้วยกล่าวคือ ถ้าแผ่นกล้าไม่สมบูรณ์ โดยมีจำนวนต้นกล้าต่อพื้นที่บนแผ่นกล้าน้อย แต่เกษตรกรต้องการจำนวนต้นกล้าปักดำลงดินในแต่ละกอมากก็จำเป็นต้องปรับส้อมดำนาให้ส้อมจับฉีกดินที่มีต้นกล้าขึ้นอยู่เป็นชิ้นใหญ่ ก็จะใช้แผ่นกล้าหมดเร็วเช่นกัน
ในที่นี้จะใช้ตัวอย่าง (ตามรูปที่ 1 และ 2) ที่เคยใช้ในการทดลอง เป็นของเครื่องดำนาประเภทติดเครื่องยนต์คนเดินตามของบริษัท LG – Machinery รุ่น GP – 401 โดยจะใช้เป็นตัวอย่างเพื่อการอธิบายความสัมพันธ์ ระหว่างการปรับระยะห่างระหว่างกอกับการปรับใช้จำนวนต้นกล้าที่ปักดำในแต่ละกอที่จะมีผลต่อจำนวนแผ่นกล้าที่ใช้ในพื้นที่ 1 ไร่ เท่านั้นอย่างไรก็ตามเครื่องดำนาประเภทนั่งขับก็จะมีกลไกหรืออุปกรณ์ สำหรับปรับระยะห่างระหว่างกอและปรับใช้จำนวนต้นกล้าที่ใช้ในแต่ละกอเช่นกัน แต่
จะมีลักษณะที่แตกต่างกันตามการออกแบบของแต่ละบริษัท
(ตามรูปที่ 1 และ 2) ถ้าปรับห่างระหว่างกอ 14 เซนติเมตร และตั้งอุปกรณ์ควบคุมอัตราการ ป้อนกล้าไว้ที่ตำแหน่ง A จะใช้แผ่นกล้าต่อพื้นที่ 1 ไร่น้อยที่สุด ในทางตรงกันข้าม ถ้าปรับห่างระหว่างกอ 10 เซนติเมตร และตั้งอุปกรณ์ควบคุมอัตราการป้อนกล้าไว้ที่ตำแหน่ง G จะใช้แผ่นกล้าต่อพื้น 1 ไร่ มาก ที่สุด ส่วนตำแหน่ง H จะเป็นตำแหน่งหยุด ดังนั้นถ้าต้องการให้ส้อมจับต้นกล้าปักดำลงดินในแต่ละกอ จำนวน 3 – 5 ต้น ตามคำแนะนำทางวิชาการ ต้องปรับตั้งอุปกรณ์ควบคุมอัตราการป้อนกล้าไว้ที่ตำแหน่ง A ซึ่งจะใช้ต้นกล้าประมาณ 44 – 56 แผ่นต่อพื้นที่ 1 ไร่(แสดงในตารางต่อไป) แผ่นกล้าจำนวนดังกล่าว จะใช้แปลงเพาะขนาด 1.16 X 8.0 เมตร และใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ชั่งก่อนแช่น้ำในอัตรา 7 – 8 กิโลกรัม ต่อพื้นที่เตรียมกล้าสำหรับดำนา 1 ไร่ ก็เพียงพอ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับเมล็ดพันธุ์ข้าวจะมีขนาดใหญ่หรือ ขนาดเล็ก อย่างไรก็ตามถ้าต้องการให้ส้อมจับต้นกล้าปักดำลงดินในแต่ละกอจำนวนมากขึ้น จะต้องใช้แผ่น กล้าจำนวนมากขึ้นตามไปด้วย ดังนั้นถ้าแผ่นกล้าที่ได้จากแปลงเพาะขนาด 1.16 X 8.00 เมตรไม่เพียงพอ ต่อการใช้งาน ก็สามารถขยายแปลงเพาะกล้าไปตามความยาว เป็น 1.16 X 10 เมตร โดยเพิ่มอัตราเมล็ด พันธุ์ตามสัดส่วนที่เพิ่มขึ้นด้วย
